Уладзімір Жабёнак - памідорны магнат з Мёраў, які ўпэўнены, што беларуская веска адродзіцца
Ва ўсіх справах патрэбны энтузіязм, у тым ліку і ў адраджэнні беларускай вёскі. Нядаўна мы пазнаёміліся з адным з гэткіх энтузіястаў. Жыхар Мёраў Уладзімір Жабёнак у вёсцы Лінкоўшчына вырошчвае экалагічна чыстыя памідоры, за якімі прыязджаюць нават з Браслава. Людзі прыязджаюць на палеткі і збіраюць гародніну самі - вялізная колькасць сартоў, смак і танны кошт гэта апраўдваюць. Таксама пан Уладзь варыць у сябе на лецішчы таматны сок, вырошчвае кавуны, і гарыць экалагічным турызмам. Мы завіталі да яго ў госці і пацікавіліся, як ідуць справы.
- Спадар Уладзімер, скажыце, калі ласка, а дзе вы нарадзіліся і вучыліся?
- Я нарадзіўся ў весцы Краснае, дзесьці 25 км адсюль. Пасля заканчэння школы ў 1982 годзе паступіў у лепшы аграрны ВНУ Еўропы - Беларускі аграрны тэхнічны універсітэт. Скончыў яго ў 87-м і размеркаваўся ў свой калгас. Там 3,5 гады працаваў загадчыкам майстэрні, але калгасная справа мне не дужа падабалася. Таму, калі даведаўся пра закон аб фермерскіх гаспадарках, вырашыў паспрабаваць сябе ў гэтай сферы. Гэта яшчэ ў 1991 годзе было, пры Саюзе.
- А колькі вам гадоў?
- 53.
- То файна выглядаеце.
- Бо памідораў шмат ем! (смяецца).
- І што вы пачалі вырошчваць у 1991 годзе?
- Кавалак зямлі далі адразу невялікі, я пачаў з гародніны і бульбы.
- А калі прыйшлі да таго каб маштабна вырошчваць памідоры?
- Я іх з самага пачатку крыху вырошчваў, але было мала досведу. А прыйшоў да памідораў, бо яны карыстаюцца попытам. Цяпер спрабую балансаваць - каб і не дужа дорага было (50 капеек за кілаграм - рэд.), і па якасці годна. Ёсць, канешне, памідоры ў нашым регіёне і таннейшыя, чым у мяне, але тут людзі могуць самі збіраць, выбіраць. Дый ведаюць, што вырошчваю без усялякіх пестыцыдаў.
- А з якога года вы масава сталі вырошчваць памідоры?
- Недзе з 2013-га.
- А скуль да вас прыязджаюць людзі па памідоры?
- У асноўным мясцовыя, я рэкламу раблю на Мёршчыну і суседнія раёны, але прыязджаюць і з Менску, Полацку. Некаторыя знаходзяць мяне праз сацыяльныя сеткі , ці чулі пра брэнд "Сядзіба аратага" ў артыкулах, ці ад знаёмых.
- А дзе зараз стала жывяце?
- Жыву пакуль у Мёрах, але планую адрамантаваць тут хату. Вельмі хачу развіваць экатурызм - спалучэнне сельскай гаспадаркі з турызмам. Пачакайце калі ласка, пайду займуся сокам таматным, ён таксама экалагічна чысты.
Рушым у хату, каб паназіраць, як выціскаюць сок з памідораў. Там знаходзім акуратны шэраг закатаных слоікаў.
Пасля таго, як сок выціснуты, яго трэба варыць, ажно пакуль не закіпіць. Тут галоўнае не перастарацца, бо ад часу варэння залежыць смак гатовай прадукцыі.
А потым спадар Уладзімер па-майстэрскую паказвае, як трэба пераліваць экалагічна чысты сок з памідораў у трохлітровыя слоікі, і частуе нас. Вельмі смачна!
І па сакрэце дзеліцца рэцэптам: бярэш стакан соку, дадаеш пару лыжак смятаны - вось вам і зімовы салат з памідораў гатовы. Смачна і здорава!
Падсілкаваўшыся сокам, працягваем размову:
- А чаму вы вырашылі развіваць экатурызм?
- Бо для Беларусі гэта самы пэрспектыўны напрамак. У нас ёсць зямля, на якой шмат чаго расце, ёсць некранутая прырода. Паазер'е наогул адзін з найлепшых рэгіёнаў для гэтай сферы. Гайда пакажу вам сваю памідорную "плантацыю".
На полі людзі старанна выбіраюць памідоры. Мы запытваемся у некаторых пакупнікоў, чым іх вабіць гародніна спадара Жабёнка.
Іна:
- Я сама з Дрысенскага раёна, прыехала сюды па памідоры ўпершыню, але мне падабаецца тут і кошт, і якасць. Мы тут і памідораў назбіралі, і адпачылі на прыродзе.
Раман Ілліч:
- Мы тут купляем пастаянна. Памідоры - і якасць, і кошт мяне задавальняюць. 
Да размовы зноў далучаецца спадар Уладзь:
- У мяне зараз растуць беларускія і польскія сарты. Нашы жоўты аранж людзям надта падабаецца. А для экзотыкі пасадзіў польскі сорт чэрры.
- А не замалыя гэтыя чэрры для нашых людзей?
- Ну асабліва лянівыя не бяруць (смяецца), але большасць бярэ, бо ў нас ягадны край, і людзі досыць цярплівыя. Дый ёсць у гэтым нейкі азарт.
- А ці верыце вы, што беларуская вёска адрадзіцца?
- Я веру, што ўсё будзе добра, бо без вёскі ў Беларусі няма будычыні. Яна - аснова культуры нашай краіны і перспектыва развіцця турызму на Беларусі, у першую чаргу экалагічнага і этнаграфічнага. Вось чаму еўрапейцы едуць да нас глядзець нашу прыроду? У іх у 20-м стагодзі была прамысловая рэвалюцыя, і яны вынішчылі сваю прыроду - сваіх былот у іх няма, а ў нас ёсць. І мы павінны ўсё гэта багаццё берагчы, і навучыцца зарабляць на гэтым. Таму беларуская вёска абавязкова адрадзіцца, інакш быць проста не можа!
Пасля такіх упэўненых слоў сапраўды верыцца што беларуская вёска будзе жыць, асабліва калі ёсць такія аптымістычныя энтузіясты як Уладзімір Жабёнак, якія любяць сваю зямлю і ўмеюць на ёй працаваць.
тэкст - Мікіта Пастухоў
фота - Галляш Сялява
